Dlaczego trwałe więzi rodzinne są istotne? Posłużę się pewną metaforą.
Spróbuj sobie wyobrazić, że Twoja rodzina to dom, zbudowany z cegieł. Jedną jesteś Ty, drugą Twój mąż, kolejne cegły to Twoje dzieci. Wszystkie cegły scalone są ze sobą cementem. Cementem tym są więzi, które Was łączą. Bez niego całość byłaby chwiejna i szybko zamieniłaby się w ruinę. Jeżeli cement przygotowany jest jak należy, wszystkie elementy sklejone ze sobą, znajdują się na swoim miejscu i trwale do siebie przylegają.
Myślę, że ta przenośnia wyjątkowo trafnie przedstawia istotę zagadnienia. Twoja rodzina to Ty, Twój mąż oraz Wasze dzieci. Jeśli łączy Was miłość i silna więź, jako zgrany zespół, przezwyciężycie każdą trudność. Z takim zapleczem, także oddzielnie, będziecie mieli większe szanse na osiągnięcie zarówno satysfakcjonującego życia, jak i dobrostanu psychicznego.
Wyniki wielu badań wskazują
na to, że dobrostan psychiczny oraz satysfakcja z życia w dużej mierze zależą od relacji rodzinnych.
1. Celebruj wspólne posiłki
Postaraj się żeby każdy możliwy posiłek w Twoim domu, stał się okazją do spotkania z bliskimi. Zadbaj o spokojną, miłą atmosferę, sprzyjającą swobodnej rozmowie, w czasie której będziecie mogli wysłuchać siebie nawzajem. Wyłącz radio, telewizor, a telefon pozostaw poza zasięgiem wzroku. Cieszcie się swoim towarzystwem, opowiadajcie o tym co wydarzyło się w ciągu dnia, jak się czujecie. Bądźcie przy tym uważni, otwarci na wymianę opinii, szczerze zainteresowani drugą osobą.
Takie celebrowanie posiłku, poza oczywistym zaspokojeniem głodu, pozwala także wzmocnić więzi między poszczególnymi członkami rodziny, zaspokoić potrzebę przynależności oraz akceptacji ze strony bliskich.
Wyniki badań wskazują na to, że istnieje związek pomiędzy tym jak często spożywamy posiłki w towarzystwie rodziny a zdrowiem psychicznym. Szczególnie ważna jest komunikacja między rodzicem i dzieckiem (1). Częste spotkania z bliskimi przy wspólnym stole mają długotrwały wpływ na zdrowie dzieci, rozumiane jako zadowolenie z fizycznego, psychicznego oraz społecznego stanu ich życia (2).
2. Schowaj telefon
Kiedy spędzasz czas ze swoją rodziną, odłóż telefon, by nie odwracał on Twojej uwagi, nie zajmował myśli. Już samo zerkanie na ekran w celu sprawdzenia czy dotarła do nas wiadomość, której oczekujemy, sprawia, że nie jesteśmy skupieni na drugiej osobie. Mamy też poczucie niezadowolenia ze wspólnie spędzonych chwil.
Korzystając ze smartfonu w czasie spotkania, wysyłamy rozmówcy sygnał “inne sprawy są dla mnie ważniejsze niż ty”. Przez to oddalamy się od siebie zamiast być bliżej, a czas, który próbujemy uczynić wartościowym, traci na jakości.
Przeprowadzono badanie na temat stosunku rodziców do korzystania przez nich z urządzeń mobilnych w obecności dzieci. Wyniki, które uzyskano, wskazują na to, że takie używanie sprzętów typu smartfon czy tablet, powoduje wewnętrzne napięcia, prowadzi do konfliktów oraz negatywnych interakcji z dziećmi (w ogóle mniejszej liczby interakcji, zarówno werbalnych – słownych: rozmowa, jak i niewerbalnych – pozasłownych: gesty, dotyk) (3).
3. Postaw na rozmowę
Postaraj się jak najczęściej rozmawiać z bliskimi. Słuchajcie siebie nawzajem. Poprzez szczerą, opartą na zaufaniu i życzliwości rozmowę, możecie jeszcze bardziej zbliżyć się do siebie. Ważne by nie ograniczać się do zwykłej wymiany informacji, ale odnosić do przeżyć, uczuć, emocji własnych oraz drugiej osoby.
Zastanów się jak aktualnie wyglądają Wasze rozmowy.
Czy naprawdę uważnie słuchasz? O czym marzy Twój mąż? Co najbardziej lubi robić? Czego obawia się Twoje dziecko? Jakie zdarzenie z Twoim udziałem najmilej wspomina?
Wielu dorosłych uważa, że z dziećmi nie ma o czym rozmawiać, że nie warto ich słuchać. Nie traktuje się ich jako odpowiednich partnerów do rozmów. Często zdarza się, że dziecko o czymś opowiada, a rodzic zajęty innymi sprawami lub po prostu znudzony, ignoruje je. To właśnie wtedy kiedy dzieci są małe, warto zacząć słuchać z zainteresowaniem, co mają do powiedzenia. Jeżeli o to zadbamy, nasze dzieci gdy dorosną, wciąż będą miały ochotę z nami rozmawiać o swoich sprawach, zwierzać się z problemów czy prosić o pomoc. Relację z dzieckiem należy pielęgnować od początku. Pewne zaniedbania bardzo trudno nadrobić, szczególnie kiedy nagle spostrzeżemy, że mamy do czynienia już nie z maluchem, dla którego byliśmy całym światem, a nastolatkiem…
4. Buduj wspomnienia
Postaraj się czas spędzany wspólnie wzbogacić o wydarzenia, które zapamiętacie na długie lata. Wycieczka rowerowa z piknikiem na łonie natury? Wspólny wyjazd na ryby lub rodzinny spływ kajakowy? Takie przygody zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci, mają znaczenie. Są źródłem przyjemności, relaksu, zapamiętujemy je na długo i chętnie powracamy do nich w myślach, jednak co najważniejsze, integrują rodzinę – najpierw wspólnie szykujemy się do nich, następnie razem przeżywamy, po czym jeszcze wiele lat później wspominamy, mając dobry temat do rozmów.
Nie muszą być to wymyślne atrakcje. Wykorzystaj codzienne obowiązki, które będziecie wspólnie wykonywać. Wystarczą (z pozoru) zwykłe momenty, takie jak mycie samochodu, malowanie płotu, majsterkowanie, przygotowanie obiadu czy pieczenie ciasteczek. Możliwości jest mnóstwo. Ważne by dodać do nich “to coś”, czym będzie życzliwa atmosfera i radość z bycia razem.
5. Bądź elastyczna
Jeżeli jesteś rodzicem, stawiającym na jasne zasady oraz konsekwencję, pozwól sobie (i dzieciom) – raz na jakiś czas (nie częściej niż kilka razy w roku) – na małe odstąpienie od nich.
Musi być jasne, że działanie niezgodne ze schematem jest miłym gestem ze strony rodzica, jego świadomą decyzją, a nie zaniedbaniem i niedopilnowaniem wcześniejszych ustaleń.
Podobnie jak w poprzednim punkcie, głównym celem ma być zacieśnienie rodzinnych więzi, budowanie miłych wspomnień, do których warto będzie wracać w przyszłości, po prostu skojarzenie czasu spędzonego z rodziną z przyjemnością, zabawą i radością.
6. Twórz wspólne rytuały
Mam tu na myśli powtarzające się każdego dnia sytuacje, takie jak wspólne czytanie przed snem, przytulanie czy pocałunek na dobranoc. Dotyczy to zarówno relacji z dzieckiem jak i współmałżonkiem.
7. Okazuj miłość tym, których kochasz
Spontaniczny pocałunek w ciągu dnia, karteczka z wyznaniem miłosnym przyklejona na ekranie komputera Twojego męża, przygotowanie dziecku ulubionego dania i podkreślenie, że to dlatego, że się je kocha – te drobne gesty naprawdę mają znaczenie.
Ty wiesz, że kochasz swojego partnera, dziecko.
Czy oni również o tym wiedzą?
Czy każdego dnia dajesz im
do zrozumienia, że są dla Ciebie ważni? Czy mówisz im o tym?
W jaki sposób okazujesz miłość najbliższym?
8. Graj z rodziną w planszówki…
…a najlepiej – wspólnie twórzcie własne! 🙂 Zabawa w gronie najbliższych, emocje towarzyszące każdej rozgrywce, współdziałanie – to tylko nieliczne z wielu korzyści płynących z tej aktywności. Gorąco polecam!
9. Jeśli możesz, zostań w domu
Jeżeli tylko Twoja sytuacja na to pozwala, zostań w domu i zadbaj o to by był on dla Ciebie oraz Twoich bliskich najwspanialszym miejscem na ziemi. Jest to szczególnie ważne gdy dzieci są małe (przede wszystkim w pierwszych trzech latach życia), ponieważ relacja z mamą – jej dostępność, czułość – a także to jaka atmosfera panuje w miejscu zamieszkania, ma niesamowite znaczenie dla ich rozwoju i funkcjonowania (nie tylko “tu i teraz”, ale także w przyszłości). Jest to bagaż, z którym kiedyś wyślemy nasze dzieci w świat, więc warto zadbać o to, co się w nim znajdzie.
Najcenniejszym, co możemy dać najbliższym, jest nasz czas.
10. Zatrzymaj się na chwilę
Gorąca kąpiel, ciekawa książka, aromatyczna kawa – czy dzięki nim możesz wzmocnić więź łącząca Ciebie i Twoich bliskich? Tak, o ile są to momenty, a nie sposób na życie. W całym tym zaangażowaniu, ważne jest, by Twój mąż czy dziecko, czuli, że to, co robicie wspólnie, sprawia Ci radość. Sfrustrowana kobieta, która zaniedbuje własne potrzeby, będzie mniej efektywna w roli zaangażowanej i kochającej żony oraz mamy.
(1)Elgar, FJ., Craig, W., Trites, SJ. (2013). Family dinners, communication, and mental health in Canadian adolescents. The Journal of adolescent Health, 52(4), 433-438.
(2)Harbec, MJ., Pagani, L. (2018). Associations Between Early Family Meal Environment Quality and Later Well-Being in School-Age Children. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics, 39(2), 136–143.
(3)Radesky, J., Kistin, C., Eisenberg, S., Gross, J., Block, G., Zuckerman, B., Silverstein, M. (2016). Parent Perspectives on Their Mobile Technology Use: The Excitement and Exhaustion of Parenting While Connected. Journal of Developmental & Behavioral Pediatrics , 37(9), 694-901.